‘I wanna fuck her on the floor among my books of ancient lore’… De zinnen sijpelden uit de muur, vanachter een plastic plant… Sonnia Sonneville, My name is nobody en ik zaten aan de bar van onze favoriete kroeg. `Reglementaire democratie!’ dook het vaakst op in het betoog van Sonnia. Haar glas luisterde aandachtig. Of verontschuldigde ze zich tegen de Martini omdat ze deze niet meer over haar lippen kreeg? Terwijl Sonnia rustig verder lalde, nam ik een volume waar dat zo zwak klonk dat men het makkelijk hield voor een bijklank, een echo, een monologue interieur. ‘I got a Nazi Girlfriend’. Onmiskenbaar: Pop, Iggy Pop. Wreedaardig werd de soap onderbroken voor ene nieuwsflash. Het scherm links boven de bar meldde dat de nazi’s al vanaf maart 1935 regelmatig televisieuitzendingen hadden. De Berlijnse studio bereikte tientallen publieke “Fernsehenstuben” in de stad. In deze cybercafé’s avant-la-lettre kwamen duizenden het wonder aanschouwen. Het staat als een paal boven water dat de nazi’s de geestelijke vaders zijn van de regionale televisie.
Het nieuws sloeg in als een V2. Was het een grap? Reality TV . Dra zouden we mogen televoten: waar of niet? Toch waren er massa’s uitzendingen teruggevonden. Ter illustratie werd een autentiek fragment getoond:
Een opgewekt, helblond meisje met een wat schelle, maar vriendelijke stem, neemt begeistert het woord: “Attentie, attentie, hier is televisiezender Paul Nipkow. Wij groeten alle volksgenoten in de regio met gepaste groet. Ze kijkt recht in de camera. Na enkele seconden van stilte brengt ze haar arm in beeld, en zegt: «Heil Hitler!»
Uit ultra-geheime documenten bleek dat men nog overwogen had de zender te noemen naar een ander groot, germaans televisiepionier, met name Freek Kerkhof, uit Eindhoven. In 1924, lang vóór de ‘officiële’ televisiepionier John Logie Baird, kocht Kerkhof bij een drogist een zakje selenium, een element dat lichtstralen omzet in elektrische stroom. Drie jaar later demonstreerde hij voor een nokvolle zaal een gesloten televisiecircuit waarbij het beeld door een kabel werd overgebracht. “Hier Zender Kerkhof!” vonden de autoriteiten niet echt bevorderend voor het moreel.
Weken later wijdde men een hele televisieavond aan het thema `Nazi-T.V.’ We kregen een spetterende show, op de voet gevolgd door lotto, toto, sport. Flitsende reportages over schedelmetingen werden afgewisseld met bucolische taferelen uit het Duitse landleven en rake interventies van een nazi-komiek. Op de tonen van ‘I Fell in Love With a German Film Star’ verlustigden we ons aan beelden van velden vol Edelweiss, jachttaferelen, elanden, bergbeklimmers en schattige jochies op excursie in de vrije Duitse natuur. Er volgde een kamerconcert voor koebel, alpenhoorn en citer, en de licht pikante rubriek ‘Mädln in Dirndl’. De avond sporadisch onderbroken door STER: ‘Smik Smak Goebbels Big Mac ‘, “Bezoek het dolfinarium”, ‘Coca Adolf ‘ en de onvermijdelijke `Nasi Göring!’.
Kleine foutjes hebben vaak grote gevolgen. Zoals de neus van Cleopathra geschiedenis schreef, zo bepaalde de appreciatie van Jozef Goebbels voor zijn eigen gelaat het medialandschap drastisch. Toen de propagandaminister zichzelf op het kleine scherm zag moest hij zo van zichzelf Göbbelen dat hij meteen de massaproductie van televisies liet stopzetten. De order om tegen kerstmis 1939 10.000 toestellen te produceren werd geschrapt. De dwangbuis moest plaats ruimen voor een medium dat zich makkelijker leent voor suggestie, en dat meer ruimte overlaat aan de fantasie. Met de radio kon men inderdaad moeiteloos binnendringen in elke huiskamer. Dit was uitermate geschikt om het volk dag aan dag de ideologie in te lepelen. Men inspireerde zich op Amerika. In zowat alles imiteerde de nieuwe orde Amerika. Nazi-Duitsland was niets anders dan een Liliput Ersatz-Amerika.
De hele verdere oorlog leidde de televisie een sluimerend bestaan. Tijdens W.O.II, en nog lang daarna, deden hardnekkige geruchten de ronde over zinloze experimenten met lachgas. In het begin vertoonde de burgers een beate glimlach, daarna ging men hopeloos gebukt onder een chronische glimlach. Geblindeerde bestelwagens werden gesignaleerd, in de straten was het lachgas om te snijden. Er was ook sprake van televisies met ingebouwde geurverspreiders. Het kleurloze stikstofoxydule werd in de huiskamer verstoven. Eerst raakten de kijkers in een narcotische roes, werden gevoelloos. Kranten, radio, teevee en InterNeP deden de rest, produceerden hun dagelijkse nix-nieuws voor nitwitten. Niemand kon nog oproeien tegen de niet te stelpen stroom plezanteriën . Tegen de dagelijkse dosis goed nieuws was niets opgewassen… De vloedgolf van kranten, radio, teevee en internep, overspoelde alles en iedereen. Tot uiteindelijk iedereen zich overgaf aan de warme gloed die gepaard gaat met verdrinken.
Onder de weldoende straling van de televisie werd de geschiedenis een loop. Televisie werd oorlog, en in een volgende fase werd oorlog televisie. Terwijl nazi-Duitsland de productie van T.V.-toestellen en programma’s op een laag pitje zette, mobiliseerde Amerika het televisionaire front op volle krachten. W.O.II was een televisieoorlog. Viëtnam de eerste soap. Irak, Kosovo, de taalstrijd, alles te klasseren onder de noemer belleo televisico.
Het zijn helse tijden voor mensen zonder gevoel voor humor. Van ’s ochtends tot ’s avonds worden we ondergedompeld in een bad vloeibaar lachgas. Je kan de radio niet aanzetten of ze slaan je om de oren met gekonterfeite meligheid, fluwelen flauwiteiten, een struweel van opgeklopte sentimenten. Wat er ook gebeurt, het is altijd goed om er grappen uit te distilleren.
Goebbels mag dan al niet meer liedere avond lijfelijk op de televisie aanwezig zijn, zijn invloed is nog dagelijks op de televisie voelbaar. Dat de mens zo bereid zou zijn zichzelf te bewaken, elektronisch huisarrest op te leggen, overtrof de stoutste verwachtingen… Etymologisch staat T.V. voor Total Vergeltungswaffen. Achteraf zou het nog dienst doen als camera op raketten. Een ander memorabel hoogtepunt waren de V-1’s en V-2’s, ontworpen door Werner von Braun, die later –in een rechtstreekse uitzending in prime-time- de Amerikanen liet landen op de maan. Von Braun was een vurige fans van The Rolling Stones, hun zanger werd nog gefotografeerd door Leni Riefenstahl.
Er was geen sprake van een machtsovername, veeleer van een charme-offensief, een changement de decor, een coup de théâtre. Het parlement onderging een face-lift. Doet vandaag nog alleen dienst als opnamestudio voor kwisjes en shows. De lachband –uit 1935- is onverslijtbaar. Politici onderwierpen zich vrijwillig aan een langdurig verblijf op een beautyfarm. Sommigen voor een drastische vorm van politieke plastische chirurgie, anderen voor een finale liposuctie van de hersenen. De resultaten mogen gezien worden. Eindelijk leerden politici hoe ze er moesten uitzien, hoe ze zich moesten gedragen. Kardinalen, partij- en bedrijfsleiders gaven zich bloot. Koningshuizen werden voorzien van tientallen camera’s, er werd 24u/24 uitgezonden. De rol van de pers werd herleid tot die van televisiegids. De media waren de stamper, en de schedel de vijzel waarin de hersenen werden gemeukt tot psycho-pulp. Voor men er erg in had zag men zich geplaatst voor een totaal nieuw regime. De paradijselijke staat was gerealiseerd, een elektronisch nirvana waarin niemand nog zelf beslissingen hoefde te nemen. Nooit eerder stond de mens zo dicht bij het geluk. Nooit eerder was televisie zo boeiend. Men lanceert urban legends snuff-movies en reality-pokémon. Men lanceert campagnes, is kwistig met prachtige prijzen en reizen, men informeert uitvoerig aangedikt met reclame. Dag en nacht presenteert de virtuele Andrea Nürenberg spelprogramma’s van Woestijnvos. De productie draait op volle toeren. Vandaag is de soort, die zich nog uitsluitend voedt met TV-snacks, zo door beeld geïnfecteerd dat, in het licht van Het Eeuwig Schijnsel, de wetten van de evolutieleer niet kunnen achterblijven. Het duurt niet lang meer of voor zijn metabolisme schakelt de mens over op een gemutteerde variant van fotosynthese.
DIDI DE PARIS 