Archive for 20 september 2007

CLEYN EXENBOEKSKE (Middeleeuwse soap) – afl.4

september 20, 2007

Een boek schrijven, zoals Margareta Porete gedaan heeft, dacht Joe, je moet er eerder gek voor zijn dan een heks. In vele gevallen moet het schrijven van een boek bestempeld worden als een heksentoer.

We kunnen niet met zekerheid zeggen wanneer de uiteindelijke versie ervan tot stand kwam. Vermoedelijk tussen 1280 en 1290. Het boek had het in elk geval stukken makkelijker dan de modale auteur vandaag. In haar tijd waren er geen recensenten, geen dagbladen, geen boekenbeurzen, geen persconcentraties, geen aandeelhouders, geen markt. Er was alleen censuur en repressie.

In “Le miroir des âmes simples et anéanties” propagandeerde Porete een radicale mystiek waarmee kwam ze in conflict met de kerkelijke autoriteiten.

De Middelfranse en Middelengelse tekst, de Italiaanse vertaling en het Latijnse manuscript van “Le miroir des âmes simples et anéanties” – Het is een kluwen. De vertalingen zijn verwarrend. En dan is de Nederlandse tekst nog niet eens komen boven drijven! Verzonekn in de maalstroom van de geschiedenis. Wat rest is een palimpsest. Taalrestanten op afgeschraapte ezelsvellen. Perkament. Ook was de oorspronkelijk tekst gelardeerd met Doorniks dialect. Mogelijk stoorde men zich meer aan de stijl dan aan de inhoud. Het was taalstrijd. Religieuze kwesties ter sprake brengen in de volkstaal, dat gaf geen pas. Zuivering door het vuur drong zich op.

Men huurde copiïsten in die het boek moesten overschrijven. Hierbij werden veel fouten maakten, voornamelijk in de eigennamen. Men leest Margaretha, Margareta of Marguerite. Men heeft het over Porète en over Porete. Men schrijft “miroir” of “mirouer”.

Wie vergitigde de bronnen?